Epistemologie van Zwitserse gatenkaas

Foto (detail): Wikipedia / Dominik Hundhammer

DOCUMENTO ARTE PARANORMAL – ARTE POR ARTE 4

Afwezigheid is een schepping der verwachting (J.P. Sartre)

Eén van de ready-mades uit de Dadaïstische periode van Marcel Duchamp bestond uit een reproductie van de Mona Lisa. Hierop voorzag hij al tekenend de Mona Lisa van een snor. Op een andere ready-made liet hij de snor achterwege en noemde het werk Rasée (geschoren). Daarmee vroeg hij zich in een epistemologische soort sorites paradox af waar de snor van de Mona Lisa gebleven was. De vraagstelling behelsde niet dat de (oorspronkelijke) Mona Lisa een snor had gekregen, maar dat op het schilderij altijd een snor had ontbroken; dat wat niet aanwezig was maar altijd had bestaan. Het afwezige kan zich met kracht manifesteren.

Avant-gardistisch musicus John Cage borduurde voort op Eric Satie maar ook op Anton Weber, was homoseksueel Boeddhist en anarchist. Hij componeerde het beroemd geworden stuk 4’33” in 1952, dat bestond uit een ogenschijnlijk geluidloze compositie met een lengte van 4 minuten en 33 seconden, verspreid over 3 delen. De musici van het orkest speelden niet en ondergingen de gecomponeerde stilte die bestond uit de ‘muzikale’ geluiden van het moment zoals de kuch en een enkel geritsel of gerochel uit het publiek. In een epistemologische sorites paradox van het type Sorensen liet Cage van zich ‘horen’. De stilte heeft geluid. Toevalligerwijs ‘speelde’ componist en hoogleraar Reinbert de Leeuw dit geluidloze stuk verleden week vol spanning bij Matthijs van Nieuwkerk.

Tijdens een door mij uitgevoerde regressie bevindt een cliënt zich al lopend in een vorig leven. Ik vraag hem wat hij ziet. Hij antwoord dat hij niets ziet, dat er helemaal niets is. Hij is vertwijfeld bij de gedachte dat de regressie mislukt, geen beeld oplevert. Ik vraag welke kleur dat niets heeft. Zwart, donker wordt er geantwoord. Welk soort zwart of donker is het dan, vervolg ik. Een lichtje gaat bij hem branden. Het niets, het zwart, de donkerte blijkt een onverlichte weg te zijn aan de rand van een middeleeuws stadje in Engeland. Na enige tijd doemt het flauwe schijnsel van een verlicht huis op. Engelse straten behoeven niet van begin tot end verlicht te zijn, althans wat het zichtbare licht betreft. Het niets blijkt in dit geval qua beeld zoals alles, een soort sorites paradox in zich te hebben.

De epistemologische gaten in Zwitserse kaas geven de inhoudelijke contouren aan van de smakelijke substantie die ogenschijnlijk ontbreekt. Het permanent nalaten te kijken naar een aantrekkelijk persoon geeft aan hoe groot de belangstelling is. Het ontbreken van een atomair deeltje schets door de afwezigheid de contouren en aard van het ontbrekende deeltje. Ik denk in zwart en wit was een bekende uitspraak van de meervoudig gelauwerde Belgische graficus Frans Masereel. Soms moet het zwart worden uitgespaard om het wit te kunnen zien en omgekeerd. De Rorschachtest werkt volgens hetzelfde principe. De beeldhouwer in steen voegt geen materiaal toe maar ontdoet het graniet of marmer van een teveel aan materiaal zodat Rodins beeld De Denker uit de kolos steen tevoorschijn kon komen. De Denker zat mogelijkerwijs al eeuwen in de steen verscholen. De Scorpio Auguste Rodin haalde na lang denken hem er eindelijk uit.

Tot zover enkele voorbeelden.

Roy Sorensen is filosoof van de absentie. Bij het niet nakomen van een afspraak is de afwezigheid van de ander (bijvoorbeeld Marietje, red.) duidelijk voelbaar, zo stelde hij recentelijk tijdens een interview op de Nederlandse televisie. Sorensen vraagt zich af waarom de afwezigheid op hetzelfde moment van een willekeurige andere persoon, (Ernest Hemingway, Bill Clinton, Jennifer Lopez of desnoods Donald Duck, red.), niet voelbaar is. Tenslotte ontbraken die eveneens op het moment en de plaats toen Marietje er behoorde te zijn.

Registreren wij wel voldoende wat (in metafysische zin) er niet lijkt te zijn, maar wel is (of kan zijn), zo vraag ik met hem mij af. Het afgesneden oor van Van Gogh is meer in ons collectieve beeld aanwezig dan zijn niet afgesneden oor. Tenslotte heeft niemand van onze generatie zijn afgesneden oor ooit gezien.

Na de destalinisatie waren de ontbrekende beelden van Stalin nog jarenlang voelbaar voor de Sovjetburger, zo ook de beelden van Sadam Hoessein voor de Irakees in Bagdad. Admiraal Wilhelm Canaris, chef Abwehr (Duitse inlichtingendienst) werd bekend om wat hij bewust naliet te doen (informatie doorgeven aan Hitler). Astroloog George Bode duidde deze ‘nalatigheid met positief resultaat’ in Canaris’ horoscoop, en wees als astro-technische significatoren de Zwarte Lichten aan. Canaris moest deze nalatigheid ‘uit liefde voor een schoon geweten en de natie’ bekopen met de dood. Hij werd opgehangen op 9 april 1945.

Roy Sorensen is als professor verbonden aan Department of Philosophy, Washington University. Taalfilosofie, epistemologie en metafysica. Auteur van Blindspots; Thought Experiments; Pseudo-Problems; Vagueness and Contradiction; A Brief History of the Paradox; en Seeing Dark Things.

Sorensen begeeft zich als wetenschapper op het terrein dat ik tot de metafysica reken, en specifiek tot de paragnosie, een heuglijk feit. Zien is naast het resultaat van kijken, het lezen wat er ogenschijnlijk niet staat, het lezen tussen de regels. Horen kan auditief waarnemen zijn van de stilte vol van onhoorbaar geluid, zoals de telepathische communicatie van de eerste ‘primitieve’ mens uit de tijd dat de klinkers nog in de taal geboren moesten worden en medeklinkers nog opgeborgen waren in een voorgeborchte dat miljoenen jaren later in Twitter zou uitmonden. Wie zwijgt stemt toe, een geluidloze kanjer van een beslissing.

De stilte in een gesprek spreekt boekdelen. Om met Sorensen te spreken, de spatie, het zogenaamde niets tussen de woorden, het leesteken van het niets, is alles om de boodschap van woorden uit te lijnen. Herkenbaar voor mij is ook dat Sorenson uit nep-interviews en tabloids meer relevante informatie haalt dan uit dat wat reguliere channels als CNN in de aanbieding hebben. Het oorspronkelijke ‘iets’ in de periferie van de journalistiek (kappersblaadjes) is niet altijd gemakkelijk traceerbaar, in tegenstelling tot het reguliere ‘niets’ (van organen voor nieuws zoals CNN of BBC) waar vaak weinig zinnige informatie uit te destilleren valt. Woorden als innovative, dynamic en team player bevuilen de LinkedIn-profielen, zo laat LinkedIn ons weten. ‘Ultiem’ en andere turbotaal zou ik aan LinkedIns rijtje willen toevoegen. Hoe ultiem is alles ineens volgens de hedendaagse ‘ultiemisten’.

Sorensen is in de geest naast een soort New York boeddhist en anarchist ook minimalist, getuige zijn adoratie van John Cage, de vader van Steve Reich die weer de vader was van Philip Glass en andere minimal music-componisten. Op een intelligente manier balanceert filosoof Sorensen met een wetenschappelijke stropdas om op het metafysische koord dat vanuit epistemologisch oogpunt niet bestaat, maar wel als Zwitserse gatenkaas voor het geestesoog verschijnt.

Als medium kan ik Sorensen alleen maar feliciteren met de durf en experimentele drang die ten grondslag ligt aan zijn filosofisch onderzoek met gebruik van ongebruikelijke metaforen en vergeelde kappersblaadjes vol informatie. In het verlengde van Plato’s Mythe van de Grot vraagt hij zich af waarom een schaduw als zijnde een object, zelf geen schaduw heeft. Een groot man die Sorensen, zelfs zijn schaduw is indrukwekkend.

___________________________________________________________
Relevante artikelen die deel uitmaken van de serie
DOCUMENTO ARTE PARANORMAL – ARTE POR ARTE

Karl Otto Götz, de 103-jarige en vader van de informele schilderkunst, gedesincarneerd
De Kultuurkamer van het Rijksmuseum: de taal der dingen
Moors iconoclasme, en het aangezichtsloze gelaat van Andalusische stoeptegels
Painterly séances in color and the Past Lives of Camilo Villanueva
Epistemologie van Zwitserse gatenkaas
De tijd achterhaalt te zijner tijd de criticus
Holy Inspiration, Religion and Spirituality in Modern Art – The Stedelijk Museum
‘Ronins, Emperor Shinkichi Tajiri has gone!’

Mediumistic Journalism, paranormale onderzoeksjournalistiek, bevat tevens de series

DOCUMENTO ARTE MAFIA – MEDICO
DOCUMENTO ARTE MAFIA – JUSTICIA
DOCUMENTO ARTE MAFIA – QUIMICO
DOCUMENTO ARTE MAFIA – DESPOTISMO

DOCUMENTO ARTE PARANORMAL – CURA
DOCUMENTO ARTE PARANORMAL – PASADO & FUTURO
DOCUMENTO ARTE PARANORMAL – REENCARNACION
DOCUMENTO ARTE PARANORMAL – ARTE POR ARTE

Update 08-01-2018

__________________________________________________________________________________

© MARTIEN VERSTRAATEN
Psychic & mediumistic healer. Past life regression therapist.
Into practice since 1985 (Holland, Curaçao, Brazil, Spain).

Mediumistic journalist. Author.

Formerly professor of visual arts
HAN University of Applied Sciences,
Department of Visual Arts, Nijmegen, Holland.

Formerly professor of visual arts & metaphysical methodology
NHL University of Applied Science
Formerly Faculty of Education of the Leeuwarden Polytechnic,
Department of Visual Arts, Groningen/Leeuwarden, Holland.

Formerly governor of art and culture
Member of the board for Cultural Advice of the County of Groningen
Groningen, Holland
Member of the general board of the Groninger Museum
Groningen, Holland

_______________________________________________

DESTINATIONS – Laboratory for Intuitive Intelligence
Spain – Holland – Curaçao – Brazil
CONSULTORIO PARANORMAL ANDALUCÍA
Jerez de la Frontera, Cádiz, Spain